Δευτέρα 9 Ιουλίου 2012

ΜΟΥΣΙΚΗΣ… Ο ΛΟΓΟΣ του Ηλιόπουλου Αναστάσιου, εκπαιδευτικού αποσπασμένου στα Γ.Α.Κ. Ευρυτανίας

Επιστρέφουμε μετά από μια μικρή απουσία και μετά από εκδηλώσεις αξιοσημείωτες. Οι seven + εντυπωσίασαν για ακόμη… δυο φορές (!), μία στο συνεδριακό, την Τρίτη, με αφορμή την παγκόσμια ημέρα κατά των ναρκωτικών και μία το Σάββατο με δικό τους αποκλειστικά πρόγραμμα στο καφενείο «Τα παιδιά του ανέμου». Το παρελθόν τριήμερο έλαβε χώρα για 16η συνεχή χρονιά το Φεστιβάλ και ο Διεθνής Διαγωνισμός του Μουσικού Πολιτιστικού Συλλόγου της Χορωδίας «Antonio Vivaldi» με εμπνευστή και κύριο οργανωτή τον κ. Γιώργο Ξενάκη.
Εάν κάνετε τον κόπο και πληκτρολογήσετε στο διαδίκτυο «Antonio Vivaldi Καρπενήσι», θα δείτε αποσπάσματα από την περισινό διαγωνισμό. Διοργάνωση τέτοιου βεληνεκούς φρονούμε ότι θα έπρεπε να προβάλλεται πανελληνίως, εάν όχι παγκοσμίως, από το δήμο και την περιφέρεια, και όχι να στηρίζεται αποκλειστικά από το πάθος ενός ανθρώπου. Το μόνο για το οποίο θα «μαλώσουμε» το φίλο μας Γιώργο είναι η μη τήρηση ακουστικού αρχείου των σπάνιων στιγμών που μας προσφέρει. Η ΚΕΠΑΔΗΚ θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί και δισκογραφικώς αυτό το υλικό, μιας και τα δικαιώματα ανήκουν στη χορωδία. Δεν ξενίζει το γεγονός ότι οι χορωδίες διαφημίζουν στο εξωτερικό το φεστιβάλ (με αποσπάσματα βίντεο στο u-tube) ενώ εμείς δεν κάνουμε τίποτε για αυτό; Ευρυτανία δεν είναι μόνο τα πανέμορφα βουνά και οι ρεματιές, αλλά και οι άνθρωποι οι οποίοι μοχθούν επί σειρά ετών για τον πολιτισμό της.

*  *  *  *  *

Συνεχίζοντας την προσπάθεια καταγραφής των ευρυτάνων μουσικών και του χώρου δράσης τους, σήμερα θα ασχοληθούμε συνοπτικά με τους μουσικούς του τέως δήμου Κτημενίων και Φουρνά. Παρακάτω καταγράφονται κάποιοι από τους οργανοπαίκτες και τραγουδιστές που εντοπίσαμε, οι οποίοι έπαιζαν μουσική σε δημοσίους χώρους (πανηγύρια, εορτές, καταστήματα), χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και άλλοι δεξιοτέχνες και καλλιφωνότατοι , τους οποίους και σας παρακινούμε να μας υποδείξετε! Παρακαλούμε τους αγαπητούς αναγνώστες να μας γνωστοποιήσουν τυχόν παραβλέψεις και διορθώσεις στις διευθύνσεις μας: Γ.Α.Κ. Ευρυτανίας, Ψαρών 1, 36100, Καρπενήσι, τηλ. 2237.0.24111, e-mail: tasios3@yahoo.gr και mail@gak.eyr.sch.gr. Υπεύθυνος: Ηλιόπουλος Αναστάσιος. Επίσης αναζητούμε φωτογραφικό, ηχητικό ή οπτικοακουστικό υλικό (video) από τους αγαπητούς μουσικούς μας ή τους συγγενείς τους, το οποίο θα ψηφιοποιήσουμε και θα το επιστρέψουμε αμέσως.
   
ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ:
βιολί: Χουσιάδας Γιάννης (1927- ζει στην Αμερική), † Αλεξίου Στέργιος (Μαυρίλο, Μερκάδα, -δεκαετία του ΄50), Αλεξίου Κων/νος του Στέργιου ή «Γυφτοστέργιος» (1904 – χάθηκε με μυστηριώδη τρόπο), κλαρίνο: Συλεούνης Βασίλειος (Αγ. Γεώργιος), κιθάρα: Στόκας Κώστας, λαούτο: Ριτσώνης Ευάγγελος (Αγ. Γεώργιος),

ΔΟΜΙΑΝΟΙ:
βιολί: Ζάχος (μέσα 20ου αι.), Καυκιάς Βασίλειος (1933-), κλαρίνο: Οικονόμου Φώτης (1938-, έπαιζε με τον Πάνο Χαλκιά στου Τσώκου), νταούλι: Τσιάκας Γιώργος,

ΦΟΥΡΝΑ:
Τραγούδι και μπουζούκι: Πετρόπουλος Βασίλειος* (1938-, χρυσοχόος, ζει στη Λαμία), βιολί: Τσιμούρτος Ευάγγελος (1930-1984), φλογέρα: Κώτσης Σεραφείμ* (1906-1989, ερασ.)

ΚΛΕΙΤΣΟΣ:
βιολί: Καλτσής Ευάγγελος (Κορίτσα 1928 –2003), Στορισμένος Γιώργος (Μεσοχώρι 1930–2000, τραγούδι, ερασιτ.), Φούντας Ηλίας του Ιωάννου † (Βαθύλακος Καρδίτσης-Λακρέσι, 1915-1946), Χαλάτσης Ευάγγελος (Μαυρόλογγος, ζει στη Λαμία). κλαρίνο: Κουλαρμάνης Κώστας (Μαυρόλογγος, 1928, ερασιτέχνης, έφυγε από το χωριό το 1955), Μπότης Ηλίας (1937- ), Φούντας Στέφανος του Ηλία, (Βαθύλακος Καρδίτσης-Λακρέσι 1911-1986), Χαλάτσης Νίκος (Μαυρόλογγος 1938 - ζει στη Λαμία), Νίκος «Γκαβαρδίνας» (Μολόχα), Λυρίτσης Γιώργος (από τη Νεράϊδα) κιθάρα: Καλτσής Σεραφείμ (Κορίτσα 1926 -), Παλιάκος Σεραφείμ (1949 - ), Φούντας Κων/νος του Ιωάννου (Βαθύλακος Καρδίτσης-Λακρέσι 1908-1946) Έπαιζε και μαντολίνο. Τα αδέλφια Φούντα δολοφονήθηκαν από παρακρατικούς (από τις ομάδες του Βουρλάκη) στο πανηγύρι της Αγίας Μαρίνας στο Λακρέσι.

Ειδικά για τον Κώστα Αλεξίου ή «Στεργιοκώτσιο» ή «Γυφτοστέργιο» (φωτο πάνω) αντλούμε πληροφορίες από το περιοδικό Αγιατριαδίτικα γράμματα (Απρίλιος 2010): Σιδεράς και βιολιτζής στην Αγία Τριάδα. Δεν υπήρχε πανηγύρι, γάμος ή χαρά που να μην συμμετείχε με το σχήμα της κομπανίας. Χαρακτηριστικό του ότι σηκώνονταν και έμπαινε στη μέση του χορού κοιτάζοντας τον πρώτο χορευτή ή χορεύτρια στα πόδια. Ανάλογα τον βηματισμό του έπαιζε κι έδινε με νόημα το ρυθμό σ’ όλην την κομπανία. Ήρθε σώγαμπρος στο χωριό (πιθανόν από Μερκάδα) στη Γαλάτω Μανώλη (αδελφή της Χρύσως συζύγου του Ευαγγέλου Στόκα). Έμενε στο σημείο που τώρα έχει κτιστεί το Δημαρχείο. Απέκτησε μεγάλη οικογένεια. Αργότερα εγκαταστάθηκε στη Λαμία και ασκούσε αποκλειστικά το επάγγελμα του μουσικού. Ο γιος του Τρύφωνας μένει στο Κόμμα Φθιώτιδας. Χάθηκε μυστηριωδώς στο Αϊ-Γιώργη. Αφού άφησε το βιολί του στο χωριό μας για να ξανανέβει του Αϊ-Γιαννιού στο πανηγύρι (είχε παίξει στης Προυσιώτισσας το πανηγύρι του Αγίου Χαράλαμπου στις 23 Αυγούστου) πήρε τη συγκοινωνία και κατέβηκε στου Λαγού. Έκτοτε αγνοείται.
Στο βιβλίο του Τάκη Ευθυμίου και του Βασίλη Κανέλλου: «Παγκύρια και οργανοπαίχτες μιας άλλης εποχής στα χωριά της Δυτικής Φθιώτιδας» Λαμία 2010 σελ. 32. διαβάζουμε το ποίημα του ρουμελιώτη ποιητή Σαντάρμη Αν. Γιάννη γι’ αυτόν:

Θα κλέψω, Γυφτοστέργιο μου, το μάγο σου λιογκάρι
και θα το κρύψω μες στη γη και μες στο καταχώνι,
απ’ τη γαλιάντρα τη γλυκιά το λάλημα έχεις πάρει
και μούτεψε και δε λαλεί της ρεματιάς τ’ αηδόνι.

Τήρα μην μπεις μες στου φτωχού σπιτιού μου
τ’ αυλογύρι,
αλάργα παίξε κι από εμέ κι απ’ την αμπάρα μου έξω,
τώρα που κοντοζύγωσε να ‘ρθει το πανηγύρι,
δεν ξέρω το βιολί σου αυτό πώς τάχα θα τ’ αντέξω.


μουτεύω = μουγκεύω, χάνω τη λαλιά μου, λιογκάρι = είδος παλιού βιολιού


2. Γλέντι στην Αγία Τριάδα (1954 ;) («Αγιατριαδίτικα Γράμματα» τ.16). 1ος  Γεώργιος Χουσιάδας, 2ος Δημ. Τσιάτσος, 3ος Γεώργ. Καρβέλης, 4ος Κων. Ν. Τσιάτσος, Φώτης και Δημ. Κουτσοθόδωρος, Κων/νος Σ. Τσιάτσος, λαούτο: Ευάγγελος Ριτσώνης (Αγ. Γεώργιος), κλαρίνο:  Βασίλειος Συλεούνης (Αγ. Γεώργιος), όρθιος: Κων. Στόκας, Βασίλειος Τσιάτσος, Σωτήριος Τσιάτσος και η σύζυγός του Βασίλω. Καθιστοί: Άγγελος Π. Τσιάτσος, Δημήτριος Α.  Τσιάτσος, Ιωάννης Σ.  Τσιάτσος, Δημήτριος Σκαρτσιούνης και Ναπολέων Σ. Τσιάτσος.


3. Αγία Τριάδα: Οταν το κρασί δίνει θάρρος και ξορκίζει τον θάνατο... Το γλέντι κατέληξε στο νεκροταφείο στα «Βαβούλια»... (Αγιατριαδίτικα Γράμματα τ. 17) Όρθιοι: Σωκράτης Ματσούκας,  Χρήστος Μπλέντζας, Σωτήρης Ματσούκας,  Στέλιος Τσιάτσος, κιθάρα: Κώστας Στόκας, δύο παιδιά: Μάκης Κ. Στόκας και Γιάννης Ματσούκας καθιστοί: Γεώργιος Χουσιάδας, Τάσιος Τσιάτσος, Χαράλαμπος Κατσέλας, Αποστόλης Συρούκης, βιολί: Γιάννης Χουσιάδας


4. Πανηγύρι στην Αγία Τριάδα. Βιολί: άγνωστος (προσωπική συλλογή κ. Αφέντρας Λόζου)


5. Πανηγύρι στον Κλειτσό: βιολί, κλαρίνο, κιθάρα: αφοί Φούντα (;) (προσωπική συλλογή κ. Κων/νου Κουλαρμάνη)